Αν σου αρέσει να σκάβεις και να παρατηρείς τη σύσταση, την υφή και το χρώμα του χώματος, θα έχεις διαπιστώσει ότι αυτά αλλάζουν όσο πιο βαθιά σκάβεις.
Ίσως μάλιστα ήδη γνωρίζεις ότι το έδαφος έχει πολλά στρώματα, ενώ οι επιστήμονες που μελετούν το έδαφος, ονομάζονται γεωλόγοι.
Τι λες; Θέλεις να γίνεις γεωλόγος για μια μέρα και να μελετήσεις το χώμα;
Τι θα κάνεις;
Θα σκάψεις!
Σε συνεννόηση με έναν ενήλικα, θα εντοπίσεις ένα σημείο στον κήπο ή σε κάποιο εξωτερικό χώρο, που δεν θα υπάρχουν φυτά ή λουλούδια (εκτός ίσως από χορτάρι) και θα σκάψεις σε βάθος.
Στόχος είναι να παρατηρήσεις, να διαχωρίσεις και να βάλεις σε κατηγορίες τις στρώσεις του εδάφους καθώς θα σκάβεις όλο και πιο βαθιά.
Στη Γεωλογία μάλιστα, τα διαφορετικά στρώματα χώματος ονομάζονται εδαφικοί ορίζοντες, ενώ το σύνολο των στρώσεων ονομάζεται εδαφικό προφίλ.
Κάθε εδαφικό προφίλ έχει τουλάχιστον τους εξής βασικούς εδαφικούς ορίζοντες:
O: φύλλα και οργανική ύλη που δεν έχει διασπαστεί ή είναι μερικώς διασπασμένη.
Α: επιφάνεια εδάφους, είναι σκουρόχρωμο και περιέχει χούμο, δηλαδή υλικά που έχουν πλέον αποσυντεθεί.
Β: το υπέδαφος, με τη μεγαλύτερη συγκέντρωση μετάλλων.
C: το υπόστρωμα, όπου συμβαίνει η αποσάθρωση.
R: πέτρωμα.
Κάρτα εδαφικού προφίλ
Πριν ξεκινήσεις, φτιάξε μια κάρτα εδαφικού προφίλ ώστε να αποτυπώσεις τους εδαφικούς ορίζοντες του σημείου που διάλεξες.
Για να φτιάξεις τη δική σου κάρτα εδαφικού προφίλ, θα χρειαστείς:
Ένα φύλλο χαρτί σε μέγεθος Α4
Μολύβι
Ταινία διπλής όψης ή εναλλακτικά κόλλα
Τρόπος:
Γράψε, αν θέλεις, στο χαρτί σου έναν τίτλο (πχ. εδαφικό προφίλ της γλάστρας μου ή του κήπου μου).
Κόλλησε σε όλο το ύψος του χαρτιού ένα κομμάτι ταινίας διπλής όψης. Χώρισε την ταινία σε 5 ίσα μέρη, τραβώντας μία μικρή γραμμούλα δίπλα της, πάνω στο χαρτί. Μην αφαιρέσεις ακόμη το κάλυμμα της ταινίας. Αν δεν έχεις ταινία, σχεδίασε στο χαρτί σου μία λωρίδα με φάρδος τουλάχιστον 5 εκατοστά που να φτάνει μέχρι το τέλος της σελίδας σου και βάλε της κόλλα.
Δίπλα σε κάθε μέρος της ταινίας, γράψε την ονομασία του κάθε εδαφικού ορίζοντα: O, A, B, C, R.
Ξεκίνα το σκάψιμο!
Φόρεσε κατάλληλα ρούχα και πήγαινε στο σημείο που διάλεξες να σκάψεις, έχοντας μαζί σου:
Κάτι για να σκάβεις (κουτάλι, φτυαράκι ή φτυάρι κηπουρικής)
Την κάρτα εδαφικού προφίλ που έφτιαξες. Εάν η κάρτα σου δεν έχει ταινία διπλής όψης, μην ξεχάσεις να πάρεις μαζί σου την κόλλα σου!
Αρχικά, βγάλε το κάλυμμα της ταινίας από το μέρος Ο, πάρε με το χέρι σου και κόλλησε λίγη από την οργανική ύλη έτσι ώστε να το καλύψεις (πχ φύλλα, κλαδάκια ή λίγα χόρτα).
Έπειτα, τράβα λίγο ακόμη από το κάλυμμα της ταινίας και σκάψε την επιφάνεια του εδάφους. Πιάσε με το χέρι σου λίγο από αυτό το χώμα και ρίξε το πάνω από το μέρος Α ώσπου να το καλύψεις.
Καθώς σκάβεις και βλέπεις ότι αλλάζει το χρώμα και η σύνθεση του εδάφους, συνέχισε να βάζεις δείγμα και από τους άλλους εδαφικούς ορίζοντες.
Αν χρησιμοποιείς κόλλα, θυμήσου πριν ξεκινήσεις να βάλεις κόλλα στην κάρτα σου, πάνω στη λωρίδα που έφτιαξες.
Φρόντισε κάθε φορά που θα ρίχνεις χώμα, να μην αφαιρείς παραπάνω ποσότητα προτού καλύψεις το μέρος του εδαφικού προφίλ με το οποίο ασχολείσαι κάθε φορά.
Πρώτα πάτησε απαλά το χώμα που τοποθετείς για να κολλήσει καλά και μετά γύρε απαλά την κάρτα σου για να αφαιρέσεις το περίσσιο χώμα.
Όταν τελειώσεις, μπορείς να βάλεις το εδαφικό σου προφίλ σε μια διαφάνεια για να το διατηρήσεις για περισσότερο χρόνο και να μπορείς να το δείξεις και στους φίλους σου!
Τι πετυχαίνω με αυτή τη δραστηριότητα:
Επαφή με τη φύση, εξερεύνηση, ανακάλυψη
Πηγές: "www.geo.auth.gr" |"www.nrcs.usda.gov" | "www.soils4teachers.org" | "www.ltl.org.uk" | "image.slidesharecdn.com"