Αν δεν το έχεις ξανακούσει, η “Εαρινή Ισημερία” εκτός από σημαντική ημέρα είναι και αστρονομικό φαινόμενο! Δύο φορές κάθε χρόνο, η χρονική διάρκεια της ημέρας είναι σχεδόν ίση με τη διάρκεια της νύχτας. Γι’ αυτό και ονομάζεται “ισημερία” (ίση μέρα και ίση νύχτα).
Η μέρα αυτή θεωρείται η πρώτη μέρα της άνοιξης και φέτος πέφτει στις 20 Μαρτίου. Μετά, οι ημέρες μεγαλώνουν και οι νύχτες μικραίνουν μέχρι τις 21 Ιουνίου, όπου θα έχουμε το “θερινό ηλιοστάσιο”. Δηλαδή, την ημέρα του χρόνου με τη μεγαλύτερη διάρκεια. Στις 22 ή 23 Σεπτεμβρίου, έχουμε και την φθινοπωρινή ισημερία, οπότε και αρχίζει να μικραίνει η μέρα και να μεγαλώνει η νύχτα.
Στο βόρειο ημισφαίριο, που βρίσκεται και η χώρα μας, η ισημερία πέφτει πάντα στις 20 ή 21 Μαρτίου. Στο νότιο ημισφαίριο τα πράγματα… συμβαίνουν λίγο ανάποδα! Όπως όταν εκεί έχει καλοκαίρι, εδώ έχει χειμώνα, έτσι όταν εμείς έχουμε “εαρινή ισημερία” εκείνη έχουν “φθινοπωρινή” και αντίστροφα. Γι’ αυτό, όταν η δική μας μέρα μεγαλώνει, η δική τους μικραίνει κ.ο.κ.
Φυσικά, όπως και με την ημέρα, έτσι όταν η νύχτα είναι στη μέγιστη διάρκειά της έχουμε το “χειμερινό ηλιοστάσιο”.
Ερώτηση: Μετά από τα παραπάνω, μπορείς να καταλάβεις ποια ημερομηνία έχει “χειμερινό ηλιοστάσιο” το νότιο ημισφαίριο της Γης;
Ξέρεις πώς κινείται η Γη γύρω από τον Ήλιο;
Με ένα απλό πείραμα θα τα καταλάβεις όλα!
Υλικά:
2 πινέζες
1 μολύβι
1 κομμάτι κλωστή 30-40 εκατοστά
1 χάρακα
Κάτι σκληρό που μπορείς να καρφώσεις τις πινέζες (κούτα, κομμάτι ξύλο ή μακετόχαρτο)
Υλικά διακόσμησης του πειράματος (μπογιές, χαρτόνι, αυτοκόλλητα)
Οδηγίες:
(Πάτα το βελάκι για να δεις τις φωτογραφίες)
Δέσε τις δυο άκρες της κλωστής μεταξύ τους, ώστε να δημιουργήσεις έναν κύκλο.
Κάρφωσε τις δύο πινέζες σε απόσταση περίπου 10 εκατοστών μεταξύ τους, πάνω στην σκληρή επιφάνεια που διάλεξες.
Άπλωσε τον κύκλο από κλωστή γύρω από τις πινέζες, σαν να τις βάζεις μέσα σε έναν κύκλο.
Σε ένα τρίτο σημείο μέσα στον κύκλο από κλωστή, πέρασε το μολύβι ώστε να ακουμπάει η μύτη του στην σκληρή επιφάνεια που δουλεύεις.
Απαλά, κούνησε το μολύβι έτσι ώστε ο σπάγκος να τεντωθεί και να δημιουργήσει ένα τρίγωνο με άκρες τις πινέζες και το μολύβι. Τώρα μπορείς να ζωγραφίσεις έναν κύκλο κρατώντας τη μύτη του μολυβιού στην σκληρή επιφάνεια και την κλωστή πάντα τεντωμένη.
Τι παρατηρείς; Μοιάζει με κύκλο ή είναι πιο οβάλ;
Αυτό το σχήμα που μόλις έφτιαξες δεν είναι κύκλος αλλά λέγεται έλλειψη και μοιάζει με αυτό που κάνει η Γη γύρω από τον Ήλιο!
(Πάτα το βελάκι για να δεις τις φωτογραφίες)
Φτιάξε με ό,τι υλικό θέλεις μια μεγάλη κίτρινη μπάλα και μια μικρή μπλε. Η κίτρινη μπάλα θα είναι ο Ήλιος και η θέση του είναι σε μία από τις πινέζες. Η μικρή μπλε μπάλα είναι η Γη και η θέση της είναι πάνω στην έλλειψη, το οβάλ σχήμα που έκανες με το μολύβι.
Κάνε με το μολύβι σου και τον χάρακα μια γραμμή που ενώνει τις 2 πινέζες και συνέχισε την μέχρι να συναντήσει την έλλειψη και από τις δύο μεριές. Αυτά τα 2 σημεία που ενώνεται η ευθεία με την έλλειψη λέγονται “αφήλιο” και “περιήλιο”. Αυτό που είναι πιο κοντά στον Ήλιο είναι το περιήλιο και αυτό που είναι πιο μακριά είναι το αφήλιο. Μπορείς να τα σημειώσεις πάνω στην επιφάνεια που δουλεύεις.
Η Γη περνάει από το περιήλιο κάθε 3 Ιανουαρίου, ενώ από το αφήλιο κάθε 4 Ιουλίου. Ναι καλά κατάλαβες! Η Γη είναι πιο κοντά στον Ήλιο τον χειμώνα και πιο μακριά το καλοκαίρι. Οι εποχές δεν έχουν σχέση με την απόσταση Γης-Ήλιου αλλά με την κίνηση του άξονα της. Για περισσότερες πληροφορίες δες αυτό το βίντεο.
Παρατήρησε το παρακάτω σχήμα και προσπάθησε να βάλεις τα σημεία της εαρινής και φθινοπωρινής ισημερίας όπως και του χειμερινού και θερινού ηλιοστασίου πάνω στην έλλειψή σου.
Βάλε τη Γη στο σημείο της εαρινής ισημερίας. Τι ημερομηνία λέει;
Μπορείς να μετακινείς τη Γη σου λίγο κάθε μήνα ώστε να βρίσκεται στα σωστά σημεία που σημείωσες. Μπορείς επίσης να βάψεις, να διακοσμήσεις και να εμπλουτίσεις την κατασκευή σου χρησιμοποιώντας τη φαντασία σου για να την κάνεις μοναδική!
Ξέρεις ποιος είναι ο Ερατοσθένης;
Είναι ο μαθηματικός που κατάφερε πρώτος να μετρήσει την περιφέρεια της Γης!
Αν σε ενδιαφέρει η αστρονομία και θες να μάθεις κι άλλα, μπορείς να δεις αυτό το βίντεο για την εαρινή ισημερία. Το βίντεο είναι στα αγγλικά, γι’ αυτό μπορείς να ζητήσεις βοήθεια από κάποιον για να σου το μεταφράσει.
Τι πετυχαίνω με αυτή τη δραστηριότητα
Ανάπτυξη γνώσεων και παρατηρητικότητας, ενίσχυση υπομονής και προσπάθειας, λογική σκέψη, λεπτή κίνηση
Άλλα άρθρα που μπορεί να σε ενδιαφέρουν:
Πηγές: "sansimera.gr" | "instructables.com"
Φωτογραφία Ισημερίας & Ηλιοστάσια: https://aegeanastronomy.com/
Φωτογραφία εξωφύλλου: https://www.nationalgeographic.com.au/earth/